Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS), gıda takviyelerinin ilaç olmadığının söylemesine tepki gösterdi.
TEİS Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan, eczanelerde Sağlık Bakanlığı üretimli vitaminlerin çok az kaldığını, buna karşılık Tarım Bakanlığı onaylı 24 bin çeşit gıda takviyesinin piyasada pimi çekilmiş bomba gibi dolaştığını söyledi.
Saydan konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Gıda takviyeleri günlük kullanım dozu olan ilaçlar. Hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalı. Ruhsatlandırmaları ve kontrolleri Sağlık Bakanlığınca yapılmalı. İnternet, market, benzinlik, pazar ve benzeri yollarla ilaç alırsanız; ilacınızın kalitesi, güvenliği ve etkinliğinden emin olamazsınız. Dolayısıyla sağlınız da organlarınız da güven altında olmaz. Tarım Bakanlığı tarafından ruhsat verilerek piyasaya sürülen ve gıda olduğu iddia edilen ürünler kontrolsüzce her yerde, özellikle de internette fütursuzca satılıyor.”
En çok B12, D ve C vitamini satılıyor
Saydan, en çok satılan vitaminler arasında B12 vitamini, D vitamini ve C vitamini olduğunu söyledi.
“Bir araştırmaya göre vatandaşlarımıza ‘Gıda takviyesi nedir’ diye soruluyor ve yüzde 49’unun verdiği cevap ‘Gıdadır’ oluyormuş” diyen Saydan, “Bu araştırma sonucuna göre gıda takviyelerini zararsız göstermeye çalışanlar ne yazık ki ülkemizdeki sağlık okuryazarlığı düzeyini görmezden gelerek halk sağlığını tehlikeye atıyor. Sağlık Bakanlığı’nın son yayınladığı verilere göre Türkiye’de 10 kişiden 7 sinin sağlık okuryazarlığı düzeyi düşük. Dolayısı ile bu ürünler için piyasa düzenlemesi yapılırken halkın algısından ziyade sağlık profesyonellerinin önerisine göre hareket edilmeli” ifadelerini kullandı.
Saydan, aksi durumda halkın olumsuz sağlık sorunları ile karşılaşma ihtimalinin artacağını vurguladı. Saydan, hem sağlık okuryazarlığı eğitiminin verilmesinin hem de bu ürünlerin ruhsat izni ve denetiminin bir an önce Sağlık Bakanlığı’nın yetkisine verilmesinin önemini vurguladı. Saydan, vatandaşların hasta olmamak için kullandığı vitaminleri eczane dışından alması ve bilinçsiz kullanması sonucunda neler olabileceğine de değinerek şöyle konuştu: “Eğer, B12 vitamin yüksekliği oluşursa vücutta pıhtılaşmayı arttıran trombosit miktarının artmasına neden olabilir. Böylece, damarda pıhtı oluşumu artabilir, kişide ani kalp krizleri, inme, damar tıkanıklığı ve felç gibi hastalıklar tetiklenebilir.”
“Fazla D vitamini zehirlenmelere yol açabiliyor”
En çok satılan vitaminler arasında sayılan D vitamini fazlalığının kanda kalsiyum yükselmesine, böbrek hastalıklarına, böbrek taşlarına ve damar sorunlarına yol açabildiğini kaydeden Saydan, “Fazla D vitamini zehirlenmelere yol açabiliyor ve bu zehirlenme sonucunda gelişen böbrek yetmezliği ve kalp yetmezliği ölüme sebep olabiliyor. D vitamini fazlalığı aynı zamanda ciltte kuruma ve kaşıntıya da sebep olabilir. Vatandaşlarımız ve bu ürünleri pazarlayanlar bu riski biliyorlar mı?” ifadelerini kullandı.
Yeni moda olan ve yaşlanmayı geciktiren takviye edici diye lanse edilen D3 vitaminin fazla alınmasının mide bulantısı, kusma, kabızlık, kilo kaybı, böbrek sorunları ve kalp ritminde bozukluğa sebep olabileceğinin altını çizen Saydan, “C vitamini fazlalığı baş ağrısı, yorgunluk, baş dönmesi ve de sinir sistemini olumsuz olarak etkileyecek. Bu nedenle uykusuzluğa ya da uyku haline yakın halsizliğe, yorgunluğa sebep olabilir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Ancak şurası kesin ki toplum sağlığı için gıda takviyelerinin Sağlık Bakanlığı’nca onaylanması doktor önerisi ile sağlık profesyoneli olan eczacılar eliyle hastaya sunulması gerekiyor” diye konuştu.
Sahte gıda takviye satışı 3 kat arttı
Türkiye’de sahte gıda takviyesi satışının 3 kat arttığına da değinen Saydan, şunları söyledi: “Sahte ilaç pazarının dünya genelinde 300 milyar doları aşan hacmi, kamu sağlığını hiçe sayan tüccar ve işletmelerin iştahını kabartıyor. Sahte ürünlerin yüzde 80’inden fazlasında eksik etken madde hatta daha da vahimi üzerinde belirtilenden farklı bir madde bulunuyor. Bu farklı madde ise genellikle zararlı olup olmadığına bakılmaksızın en ucuz ve en kolay olarak temin edilebilen madde oluyor. Tarım Bakanlığı’nca ruhsatlandırılan ve reklamı yapılarak internet gibi platformlar üzerinden kontrolsüzce satışına izin verilen bu ürünlerin bilinçsiz kullanımı büyük riskleri barındırıyor” ifadelerini kullandı.
Saydan, TEİS olarak üzerinde “ilaç değildir” yazsa bile takviye edici gıdaların ilaç olduğuna ve bu ürünlerin ruhsatlandırma/kontrol uygulamalarının Türkiye’nin tek sağlık otoritesi Sağlık Bakanlığı’nca yapılarak halka eczanelerden sunulması gerektiğini belirtti. Saydan, yanlışlık devam ettiği sürece devlet bütçesine ve vatandaş sağlığına verilen zararın da büyümeye devam edeceğini vurguladı.
