Geçen yıl kurban kesim fiyatlarının 500 TL olduğunu vurgulayan Çelik, bu sene illere ve bölgelere göre değişiklik göstermesiyle yaklaşık bin TL olduğunu aktardı
FİLİZ EROL
Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte kurban kesecek olan vatandaşlar kurbanlık fiyatlarını araştırmaya başladı. Kurban fiyatlarını değerlendiren Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Nihat Çelik, “Geçtiğimiz yıl kurbanlık küçükbaş kurbanlıkların canlı baskül kilogram fiyatı 120-150 TL bandında gerçekleşti. Canlı hayvan fiyatı olarak da 5 bin ile 8 bin TL arasında oldu. Bu yılki Kurban Bayramı’nda ise kurbanlıkların fiyatları bölgelere göre değişmekle birlikte canlı kilogram fiyatı 230-280 TL arasında olacağını tahmin ediyoruz. Vatandaşlarımız küçükbaş kurbanlıklarını 8–15 bin TL arasında bir fiyatla alabilecek. Dolayısıyla geçen yıla oranla bu yıl küçükbaş hayvan kurbanlık fiyatlarının yüzde 90 civarında arttı” dedi.
“Alım gücünden dolayı talepte azalma olabilir”
Bu yıl kurbanlıklara talebin alım gücündeki düşüklükten dolayı olumsuz olduğunu belirten Çelik, “Fiyatların artışındaki en önemli unsur maliyetlerde yaşanan artışlar. Hayvancılığın en başta gelen gider kalemi yem. Yetiştiricilerin yem giderleri toplam masraflar içerisinde yüzde 60-70 oranında. Diğer taraftan yem fiyatlarında son bir yılda 300 civarında artışlar yapılması yetiştiricilerimizi zorladı. Dolayısıyla yem başta olmak üzere diğer masrafları da düşünürseniz artan girdi maliyetleri doğal olarak canlı hayvan fiyatlarına da yansıyor” ifadelerini kullandı.
Son iki yıldır küçükbaş hayvan sayısında azalma olduğunu vurgulayan Çelik, “Ancak hiçbir Kurban Bayramı’nda kurbanlık arzında sorun yaşanmadı. Bu yıl da vatandaşların kurbanlık temininde fazla bir sıkıntı yaşamayacağını ve yeterli sayıda kurbanlık hayvanın satışa hazır olacağını bekliyoruz. Talep noktasında ise vatandaşların alım gücündeki düşüklük nedeniyle kurbanlık satışlarını olumsuz yönde etkileyebileceğini söyleyebiliriz” diye konuştu.
Kurban kesim bedellerinde %100 artış
Her bayramda olduğu gibi bu bayramda da çoğunlukla vatandaşların daha uygun fiyatlı olduğu için küçükbaşa yöneleceğini düşündüklerini aktaran Çelik, “Kurban kesim bedeli konusunda illerdeki Kasaplar Odası yetkilileri gerekli ilan ve duyuruları yapmaktadır. Küçükbaş kurbanlıkların kesim bedeli bölgelere göre ve illere göre değişiklik göstermekle birlikte bin TL civarında olacağını bekliyoruz. Geçen yılki küçükbaş kurbanlık kesim bedeli 500 TL civarındaydı. Dolayısıyla kurban kesim ücretlerinde de yüzde 100’lük bir artış söz konusu” ifadelerini kullandı.
“Son 2 yıldır küçükbaş hayvancılığında azalma var”
Sektörde yaşadıkları en önemli sorunun ise çoban bulmak olduğunu söyleyen Çelik, “Bu sorun mutlaka çözülmeli. Son yıllarda küçükbaş hayvancılığında önemli mesafeler kat edildi. Ancak son 2 yıldır küçükbaş hayvan sayısında ciddi azalmalar görülüyor. Bunun yegâne sebeplerinden biri çoban sorunu. Çoban sorunu çözülmeden sektörün sorunları çözülmez. Dolayısıyla çobanlık cazip hale getirilerek durumları iyileştirilmeli. Sürü yöneticisi istihdam desteği 5 aydan en az 10 aya çıkarılmalı ve bu zaman zarfında ödenecek SGK prim tutarlarını karşılayacak bir destek ödenmeli. Çobanlara verilen sürü yöneticisi desteklerinden faydalanan çoban sayısı mevcut işletme sayısına göre yetersiz. Her işletme başına bir olmak üzere çoban istihdam desteği sağlanmalı” sözlerine yer verdi.
“Maliyetleri aşağıya çekecek önlemler alınmalı”
Sürü Yöneticisi Sertifikası verilmesinin yaygınlaştırılması gerektiğini belirten Çelik, “Eğitimlerin Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlükleri tarafından verilerek yaygınlaştırılması sağlanmalı. Yabancı uyruklu çobanların çalışmalarını sağlayacak çalışma izinleri ile ilgili düzenleme yapılmalı. Yabancı uyruklu çobanların çalışma izinlerinin sadece çobanlık yapmak şartıyla verilmesi, başka sektörlerde çalışmalarının önlenmesi gerekiyor. Yerli çobanlara sağlanan çoban istihdam desteği imkânı yabancı çoban çalıştıran işletmelere de sağlanmalı. Sektörün en önemli konularından birisi de desteklemeler. Desteklemelerin kesintisiz bir şekilde devam etmesi ve özellikle de anaç koyun keçi desteğinin yanında kuzu ve oğlak desteği ile sürü büyütme desteğinin devamı sağlanmalı. Yetiştiricileri üretimde en çok zorlayan girdi maliyetlerinin yüksek olması. Bu konuda da yem başta olmak üzere girdi maliyetlerini aşağıya çekecek tedbirler acilen alınmalı” dedi.
“Maliyetler, fiyatlardaki makası açıyor”
Sosyal yardımlaşma, paylaşma, manevi temizlik ve arınma anlamına gelen Kurban Bayramı’na sayılı günler kala kurbanlık piyasasıyla ilgili güncel bilgileri paylaşan İzmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer, “Kurbanlık vasfı taşıyan hayvan sayısının yeterli miktarda olduğunu söyleyebilirim. Ülke genelinde tüm illere kurbanlık sevkiyatları devam ediyor. Yetiştiricilik maliyetleri ve nakliyenin oldukça yüksek olduğu bir ortamda üretime devam eden ve kırmızı etin sürdürebilirliğine katkıda bulunan tüm besicilerimizi canı gönülden tebrik ederim. İşin içine değişken maliyetler girince doğal olarak kurbanlık fiyatları da değişkenlik gösteriyor ve makas açılıyor. Fiyatların belirlenmesinde bölgeler, hayvanların yaşı, cinsi ve besi durumu önemli faktörler arasında. Bu yıl güncel kurbanlık fiyatları canlı kilogramda dana 230-270 TL, düve 210-260 TL, koç 200-300 TL, koyun 150-240 TL ve keçi 200-240 TL bandında değişkenlik gösteriyor. Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte reel fiyatların arz ve talep durumuna göre oluşması bekleniyor” diye konuştu.
