Yılın ilk onbir ayında dış ticaret açığı geçen yıla göre %0,1 artarak 99,8 milyar dolardan 99,9 milyar dolara yükseldi. İhracatın itahalatı karşılama oranı da %69,8’den %70’e çıktı. İlk onbir ayda ihracat geçen yıla göre %0,7 artarak 231,2 milyardan 232,8 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %0,5 artarak 331,099 milyardan 332,738 milyar dolara çıktı. Bu arada Kasım ayında ihracatımız %5,2 artarak 22,9 milyar dolara çıkarken, ithalatımız da 30,6 milyardan %5,7 gerileyerek 28,9 milyar dolara düştü. Böylece Kasım ayında dış ticaret açığı %32,5 azaldı.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre ilk on ayın gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2020’den itibaren Ocak – Kasım döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 28 400 728 | 31.219.172 | 28.418.000 | 27.326.139 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak %9 azalmış durumda.
Ocak-Kasım dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 238,935 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 332,736 milyar dolarlık ithalatın içinde %71,81 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 62 462 025 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 37 497 963 |
| 3 | Kıymetli taşlar – metaller | 32 022 507 |
| 4 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 29 111 182 |
| 5 | Elektrikli Makina ve cihazlar | 25 702 941 |
| 6 | Demir Çelik | 22 546 445 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 15 142 956 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 8 527 020 |
| 9 | Alumminyum ve Aluminyumdan eşya | 5 922 732 |
| 10 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 5 870 292 |
| TOPLAM | 238.935.771 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 27 845 668 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 23 058 531 |
| 3 | Mineral yakıtlar ve yağlar, vs gntü Mineral yakıtlar | 14 850 247 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 13 938 024 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 12 412 030 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 9 747 093 |
| 7 | Örme giyim eşyası | 9 470 089 |
| 8 | Demir veya çelikten eşya | 9 152 006 |
| 9 | Demir ve çelik | 8 029 133 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 7 434 161 |
| TOPLAM | 135 936 981 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi toplam ithalatın %18,77’sini oluşturarak ilk sıradaki yerini koruyor.
İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,39 ile geçen yılın ortalaması seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 27,845 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %11,96’sını oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 8,029 milyar dolar ile 9. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 16.904 milyar dolar. Motorlu taşıtlarda 1,266 milyar dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te ilk onbir ayda 14.517 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz. Geçen yıl demir çelik ihracatımız ilk onbir ayda 14,7 milyar dolar iken bu yıl bu rakam 8 milyar dolara gerilemiş bulunuyor.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 41 711 037 | Almanya | 19 414 866 |
| 2 | Rusya | 41 395 089 | ABD | 13 519 130 |
| 3 | Almanya | 26 169 935 | Irak | 11 534 510 |
| 4 | Gizli Ülke | 22 365 531 | İtalya | 11 358 954 |
| 5 | İsviçre | 18 815 307 | Birleşik Kral. | 11 264 884 |
| 6 | ABD | 14 447 991 | Rusya | 10 041 149 |
| 7 | İtalya | 13 523 132 | Fransa | 9 345 151 |
| 8 | BAE | 10 887 057 | İspanya | 9 070 028 |
| 9 | Fransa | 10 493 761 | BAE | 7 788 758 |
| 10 | Güney Kore | 8 826 364 | Hollanda | 7 055 689 |
| TOPLAM | 208 635 204 | 110 393 118 |
Toplam ithalatımızın %62,70’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Kasım ayı sonu itibarıyla Çin 41,711 milyar dolar ile ithalatımızda geçen ay yükseldiği 1. sırayı koruyor ve ithalatımızın %12,54’ün Çin’den. Rusya’dan ithalatımız 41,395 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,44’ünü oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 10,041 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 26,169 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,87’sini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 19.414 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,34’ünü Almanya’ya yapıyoruz. Onu 13.519 milyar dolar ile ABD takip ediyor. Toplam ihracatımızın %47,42’si olan 110,393 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Irak 11,534 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %4,95.
Not:
Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
